‘Rouwen is liefde’. Dat is de titel van een nieuw boek over verlies en verdriet. Luuc Smit en Manu Keirse schreven het. Manu Keirse is een Vlaamse arts en psycholoog. Zijn mantra is: Rouwen is de keerzijde van liefde. Dat komt in al zijn boeken en lezingen terug. Luuc Smit is trauma deskundige aan de Hogeschool Zeeland. In dit nieuwe boek staat het begrip ‘verbinding’ centraal. In 32 hoofdstukken vertellen ze hoe belangrijk verbinding tussen mensen in tijden van verlies en verdriet is. En ze geven praktische handvatten hoe je die verbinding tussen mensen met verdriet en de mensen in hun omgeving vorm kunt geven.
Ik heb van het hele boek veel opgestoken. Eén hoofdstuk noem ik hier apart. Hoofdstuk 24: ‘Euthanasie is niet zomaar kiezen voor de dood’. De schrijvers maken duidelijk dat er nog maar weinig bekend is over rouw na sterven door euthanasie. Je kunt je goed indenken hoe ingewikkeld dat is: aan de ene kant opluchting over het einde van het lijden van je geliefde en aan de andere kant het verdriet om het gemis. Soms is er ook schuldgevoel bijvoorbeeld over de vraag: Had ik meer kunnen doen om het lijden te verlichten? En het wordt helemaal ingewikkeld als er tussen familieleden geen overeenstemming was over de keuze voor een vrijwillig sterven. Mensen komen snel met een oordeel of een mening over euthanasie. Daar zitten de nabestaanden niet op te wachten. Ook na euthanasie is de opvang van de omgeving heel belangrijk. ‘Er gewoon zijn betekent vaak al veel, net als luisteren en erkenning geven aan de tegenstrijdige gevoelens’, schrijven Luuc Smit en Manu Keirse in hun boeiende boek.
Smit, Luuc en Keirse Manu (2024). Rouwen is liefde. Isbn 9789401496933 € 19,99.
Reactie plaatsen
Reacties