Vanmorgen werd ik geraakt door deze spotprent in de krant. Ik moest er natuurlijk om lachen en tegelijk besefte ik de diepe tragiek ervan. Hij deed me denken aan de scherpe pijn die mensen ervaren die een dierbare verliezen na een hechte relatie van jaren en jaren. Deze spotprent gaat over een hechte relatie tussen moeder en zoon, een zogenaamde symbiotische relatie. Symbiotische relaties kunnen grote invloed hebben op het rouwproces. Mensen kunnen soms zo met elkaar verstrengeld raken dat ze voor hun levensgeluk volledig van elkaar afhankelijk zijn. Wat bij leven normaal leek, wordt na het overlijden een probleem. Partners in zo’n relatie hebben vaak een vaste taakverdeling. Hij lost de technische problemen en zit achter het stuur van de auto. Zij bepaalt wat er op tafel komt en legt iedere dag zijn kleren klaar. Alle vrije tijd brengen ze met elkaar door. Beiden hebben dezelfde sociale contacten en gaan er zelden alleen op uit met hun eigen vrienden of vriendinnen. Als ze alleen zijn, bestaat die tijd eigenlijk uit het wachten op de ander.
Effecten komen hard aan
De effecten van het gemis komen nog harder aan dan bij een relatie waar de partners meer autonomie hadden. Je kunt dan denken aan de volgende effecten:
- Verlies van identiteit: In een symbiotische relatie is je eigen identiteit sterk verweven met die van je partner. Bij het verlies van de ander kun je dan het gevoel hebben dat je een deel van jezelf bent kwijtgeraakt.
- Versterkte afhankelijkheid: Omdat je sterk afhankelijk was van die ander, kan het extra moeilijk zijn om zonder hen te de dag door te komen. Je dagelijkse routines en je emotionele evenwicht raken sterk verstoord, daardoor kan de rouw heel intens zijn en de eerste heftige rouwtijd lang duren.
- Gebrek aan coping-mechanismen: in symbiotische relaties kun je minder geneigd zijn om buiten je relatie coping-mechanismen en steunnetwerken te ontwikkelen. Als je dan alleen komt te staan versterkt dit een gevoel van isolatie en hulpeloosheid.
- Intense emoties: jullie sterke emotionele band kan ervoor zorgen dat je het verlies als overweldigend en ondraaglijk ervaart. Je kan extreme gevoelens van verdriet, angst en zelfs schuld ervaren.
- Moeite met loslaten: loslaten van je overleden partner kan extra moeilijk zijn in een symbiotische relatie, omdat het extra moeite kost om de emotionele en psychologische band die je hebt een andere invulling te geven. Daardoor kun je vast blijven zitten in je verdriet.
- Verstoord toekomstbeeld: Plannen en dromen voor de toekomst was je gewend samen te maken. Nu hij of zij er niet meer is kun je je ontzettend richtingloos voelen en onzeker over de toekomst.
- Gezondheidsproblemen: De stress en emotionele pijn van je verlies kunnen fysieke gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals slaapstoornissen, verminderde eetlust en verzwakt immuunsysteem.
Hulp
De meeste mensen komen deze periode op eigen kracht te boven. Maar juist wanneer je zo intens verstrengelt was met je dierbare, kan het in dit geval lastiger zijn. Om deze effecten aan te pakken, kan het dan helpen om professionele hulp te zoeken. Therapie kan helpen om de identiteit opnieuw op te bouwen, gezonde coping-mechanismen te ontwikkelen, en te leren hoe je je leven opnieuw vorm kan geven zonder je overleden dierbare. Er zijn ook organisaties en vrijwilligersverbanden (bijvoorbeeld Humanitas) die je daarbij kunnen helpen. Zij helpen je contact te leggen met iemand die je bezoekt en activiteiten met je onderneemt. Deelnemen aan rouwondersteuningsgroepen kan bijvoorbeeld helpen het rouwproces te verzachten en te ondersteunen.
Reactie plaatsen
Reacties